I'm not a robot

CAPTCHA

Privacy - Terms

reCAPTCHA v4
Link



















Original text

De speelfilm ‘Nightmare Alley’, geregisseerd door Guillermo del Toro in het noir-genre, gebaseerd op het gelijknamige werk van de Amerikaanse schrijver William Linsey Gresham en uitgebracht in 2021, weerspiegelt de gebeurtenissen van 1939. Een tijd die voor de Verenigde Staten werd gekenmerkt door de Grote Depressie en de nadering van de Tweede Wereldoorlog. Gedurende de hele film hangt er een sfeer van pessimisme, wantrouwen, teleurstelling en cynisme. Het is symbolisch dat de gebeurtenissen die zich in de film afspelen, plaatsvinden of verband houden met circusacts. Een plek waar publieke spektakels vermengd zijn met agressie, onderdrukking van de wil, opoffering aan de ene kant, contemplatie, gelach en plezier aan de andere kant. Acteurs, dieren en toeschouwers versmelten tot een gemeenschappelijke voorstelling om hun eigen behoeften te bevredigen. T. Fechner noemt de ruimte tussen plezier en ongenoegen ‘sensuele onverschilligheid’. De gebeurtenissen die plaatsvinden in een circusvoorstelling, paradoxaal genoeg - zintuiglijke onverschilligheid, die geen tijdelijk karakter heeft, worden voor alle deelnemers tegelijkertijd leven en optreden. Het plezier dat wordt ervaren in de nederigheid, onderwerping en pijn van een ander. Het is geen toeval dat de hoofdpersoon zich aan het begin van de film “met het circus” bevindt en aan het einde, als een bepaalde wet van zijn leven, zijn onvermogen om op zichzelf te bestaan, los van het behoren tot “controle en binding van de opwinding.” De sfeer van controle is acuut voelbaar in de film: de terughoudendheid van de spraak van de acteurs, de beperking bij het uiten van emoties, het landschap van de foto is in gedempte, discrete kleuren, minimalisme in de plotruimte. Het belangrijkste moment aan het begin van de film is wanneer Stan een nummer ziet waarin een aan alcoholverslaving lijdende acteur voor een verbaasd publiek de kop van een levende kip afbijt. Plezier en lijden werden in deze actie vermengd met een uitgesproken verlangen naar de dood. Het thema van de doden komt in veel afleveringen terug, maar de dood is een bewuste daad gepleegd door de hoofdpersoon. Is Pete's dood als gevolg van het 'per ongeluk' drinken van houtalcohol in plaats van maneschijn een manier om macht over zijn vader uit te oefenen? Een moord die de machinaties van Stan, Ezra, blootlegde om zijn geliefde te redden of een getuige van zijn eigen hulpeloosheid te verwijderen? De directe connectie van de hoofdpersoon met alcohol wordt niet in de film getraceerd, maar zijn aanwezigheid in de film wordt gepresenteerd als een terugkerend verhaal metafoor. Alcoholverslaving is een onderdrukking van de wil, iets dat vernietigt en tegelijkertijd beschermt tegen het tegenkomen van gevoelens, de realiteit, een soort mechanisme om onbewuste driften en druk van het Superego te vermijden. Alcoholgebruik is kenmerkend voor de orale fase, net als het gedrag van een baby die aan de borst zuigt. Het is in de orale fase dat de vorming van het ego plaatsvindt. Onbewuste aantrekking tot een object, wat M. Klein 'slechte borsten' noemt, is een vroege manifestatie van het Oedipus-stadium. Orale ontevredenheid over de borst in de moeder-kindrelatie, waarbij er in de psyche van de zogende moeder een object is: de vader van het kind, leidt vaak tot vroege seksualisering en oedipalisering. Er wordt geen melding gemaakt van Stans moeder: ze komt niet voor in de film, ze zit niet in Stans gedachten en dromen. Maar het is in het onbewuste van de held aanwezig als het onderdrukte verlangen van de jongen naar zijn moeder. Hoe kan men anders de manier verklaren waarop seksuele relaties kunnen worden opgebouwd met vrouwen die veel ouder zijn dan hij, die hem verleiden, beschermen en domineren. De oplossing van het oedipale conflict is binnenstebuiten gekeerde haat, die verandert in verslaving en obsessie met wraak op mannen die oud genoeg zijn om zijn vader te zijn. Aan het einde van de film wordt een aflevering vertoond waarin Stan zich herinnert hoe hij zijn vader vermoordt in koelen bloede. Hij zet de ramen open tijdens de kou en laat de verlamde vader in lichte kleding op bed liggen, terwijl hij zelf in een stoel zit, gewikkeld in een deken en met plezier naar het lijden van zijn vader kijkt. Uit de uitdrukking op het gezicht van Sten kan worden opgemaakt dat er een daad van vergelding wordt gepleegd, wraak voor de eerdere ‘zonden’ van zijn vader: zijn alcoholisme en afwezigheid.